Onderwijs als een bootje op de ICT-zee

Onderwijs is 'big business'. Vreemd, want er is de afgelopen tijd behoorlijk bezuinigd op de ontwikkeling van de jonge Nederlander. Toch is het het onderwijs voor de wind gegaan. Zou dat komen omdat scholen minder lesgeven en investeren in secondaire onderwijstaken? Of omdat de scholen te veel oppotten en te weinig investeren in onderwijsverbetering (niet te verwarren met onderwijsvernieuwing, want dat wat nieuw is, is niet altijd beter)?

De laatste decennia heeft de onderwijsvernieuwing vooral in het kader gestaan van digitalisering van het onderwijs. Veelal werd er veel geïnvesteerd in allerlei software en hardware voor op school, en veelal was het geld geen probleem. Je liep immers achter als je als school geen Microsoft in huis had gehaald.

Het probleem lag (en ligt) vooral aan de interne kennis van ICT en Onderwijs. Kennis van ICT is niet voldoende om ook in te zien welke applicaties practisch inzetbaar zijn voor een dagelijkse les. Als digibetische docent laat je jezelf snel inpalmen door gelikte praatjes over allerlei soft- en hardware die je misschien helemaal niet nodig hebt.

Het is niet vreemd dat scholen door de vele mogelijkheden verkeerde keuzes maken. Er is voor educatie een heleboel beschikbaar en vaak is enige ICT en Onderwijs kennis nodig om de juiste informatie eruit te filteren. Ik zie dan ook een gat in de markt voor een bedrijf dat scholen onafhankelijk adviseert en ondersteunt met haar keuzes. Want advies websites over digitalisering kunnen vaak geen specifiek advies geven over elke individuele school.

Moet je als school bijvoorbeeld een digitale leeromgeving (DLO) aanschaffen, vaak het hart van je digitale vernieuwing? Veel scholen hebben al It's Learning of Blackboard, maar weten vaak niet dat er ook gratis DLO's beschikbaar zijn zoals Moodle of Claroline. Natuurlijk is het afhankelijk per school of een commercieel of een Open Source DLO beter is, maar heel vaak blijkt dat veel scholen te 'zware' DLO aanschaffen, terwijl ze het met een Open Source DLO's ook hadden kunnen redden.

Kijk je naar de mogelijkheden voor Moderne Vreemde Talen alleen al, dan zijn er zoveel verschillende opties voor audio- en videomateriaal, oefenprogramma's, leersites en informatie portals dat het onmogelijk is een helder beeld te krijgen wat er allemaal beschikbaar is. Daarom moet je als school voor jezelf duidelijk hebben wat je wilt, en daarna pas kijken of dat digitaal ondersteunt kan worden. Vaak kan dat gratis, en er hoeft niet veel ICT kennis bij te komen kijken.

John Daniëls DLO vergelijking

Grootste woordenboek [NL] ter wereld gaat online

Eerlijk gezegd, Nederland was wel toe aan een goed gratis online Nederlands woordenboek. Voor Engels bestaan er al talloze gratis woordenboeken online, waaronder dictionary.com en Webster's dictionary. Van Dale had uiteraart al een Nederlands woordenboek online zij het wat verstopt en onzichtbaar gemaakt (als je hem op de pagina zoekt, hij staat in het midden van de pagina weergegeven). Onder de naam www.woordenboek.nl krijg je, voor de student, een matig lexicon, waarbij veelvuldig wordt vermeld dat het woord niet is opgenomen in de ééndelige versie van "de Dikke van Dale", de versie die online is gemaakt. "Trefwoordvarianten, meervoudsvormen, voorbeeldzinnen, verbogen werkwoordsvormen, spreekwoorden en gezegden, etc. etc", alles wordt verwezen naar een van Dale op de boekenplank of de van Dale CD-ROM.

Het werd dan ook eens tijd voor een gratis kwaliteitswoordenboek die dieper gaat dan de afgeslankte van Dale, en dat is er nu ook onder de naam Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT). Dit woordenboek is uitgebracht door het Instituut voor Nederlandse Lexicologie (INL) met behulp van de Universiteit van Leiden. Het bevat bijna 400.000 trefwoorden die vroeger alleen beschikbaar waren via de Universiteits Bibliotheek van Leiden of via een CD-Rom. "In het WNT online kunnen alle trefwoorden worden opgevraagd in hun originele spelling uit 1863, maar ook in de moderne spelling. Daarnaast is het mogelijk te zoeken naar delen van woorden, zoals achtervoegsels en voorvoegsels, naar woordcategorieën, zoals tussenwerpsels en voegwoorden of naar termen die in betekenisverklaringen gebruikt zijn, zoals alle woorden die de term plant of schip in de betekenisverklaring hebben."[1]

Voor het gebruik van het woordenboek moet je je wel (gratis) registeren. Hierna kan je meteen zoeken op trefwoorden en woordsoorten. Het woordenboek is weliswaar zwaar qua diepte van de woorden, het kan ook zeer goed in de 'breedte' worden gebruikt. Het zal echter met name voor studenten een handige raadpleger zijn. Scholieren zouden in principe de simpele zoeker van de van Dale Online kunnen blijven gebruiken, zonder verdwaalt te raken in de vele termen en betekenissen van de gevonden woorden.

Naast de zee van informatie zit nog een klein nadeel aan voor de eenvoudige gebruiker. Woorden ná 1998 zijn niet opgenomen in het WNT. We zullen voor de moderne woorden toch de van Dale moeten raadplegen, op internet, en anders uit de ouderwetse boekenkast.

Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT)
van Dale Online
Instituut voor Nederlandse Lexicologie (INL)
Universiteit van Leiden Nieuwsbrief

Edupaper

Al jaren wordt er door verschillende bedrijven gespeculeerd op de vervanging van het papier met de pen door een elektronische variant. Edupaper zegt hiermee aardig op weg te zijn. Naar eigen zeggen gaat het bedrijf samen met een Limburgse school hiermee een test uitvoeren. Als grote voordelen noemt het bedrijf het niet meer mee sjouwen van zware boeken en huiswerk dat draadloos door de docent kan worden aangeleverd.

Zij noemen het zelf niet de e-learning, maar de m-learning, oftewel de 'mobile'-learning. Het is een aanvulling op de vertrouwde pc en de laptop. Het apparaatje is ongeveer op A5 formaat, weegt ongeveer 390 gram en heeft 128 MB intern Flash geheugen, "wat genoeg is voor ongeveer dertig boeken of kranten."Het apparaat leert iemands handschrift te herkennen en zodoende kan men geschreven stukken om laten zetten naar een 'getypte' tekst. In tegenstelling tot haar concurrent Sony, geeft Edupaper aan dat zij haar apparaat niet exclusief heeft gemaakt voor eigen software, maar allerlei formaten omzet in XML.

Het grote probleem van Edupaper, zoals veel digitale innovaties, is de prijs. Een Edupaper kost € 649,- incl. BTW. Ik neem aan dat de Edupaper op het Bonnefanten College in Maastricht, de thuisstad van de producent, in bruikleen zijn. Als de school dat zelf zou moeten ophoesten, kost dat per klas van 25 leerlingen ruim € 16.000,-. Een aardig bedrag dat in principe wordt geïnvesteerd om het huiswerk makkelijker op te geven en de studie tas wat lichter te maken.

Waar ik wel vreemd van op kijk is het Flash geheugen. Een normale MP3-speler met 1 Gigabite (1000 MB) heb je al voor € 25,-, een iPod bezit 4 Gigabite. 128 MB (0,128 Gigabite) is dan wat mager. Weliswaar is er een uitbreiding mogelijk op het geheugen van Edupaper, maar de basis had wat ruimer gemogen. Dertig boeken klinkt veel, maar het zou handig zijn je boeken van afgelopen jaren op je Edupaper te bewaren en te raadplegen.

Edupaper is weer een klein stapje in de richting van digitaal onderwijs. Het grote voordeel van digitaal onderwijs is het snel kunnen raadplegen en opslaan van informatie. Wat we echter nodig hebben is een relatief goedkoop product waarmee, zeker de MVT's en Nederlands, niet alleen lezen en schrijven worden ondersteunt, maar ook spreken en luisteren. Dan heb je een degelijk multi-inzetbaar digitaal apparaat waarmee de leerling iets kan. Een product als Edupaper zou, in de vorm die het nu heeft, een handig apparaatje zijn die, voor zijn toegevoegde waarde aan het onderwijs, niet meer dan € 100,- zou mogen kosten.

Edupaper
Nu.nl
Het Belang van Limburg
Bonnefanten College